Op straat
Basquiat wordt op 22 december 1960 geboren in de New Yorkse wijk Brooklyn. Zijn vader is een Haïtiaanse immigrant die zich via avondschool tot boekhouder heeft opgewerkt. Zijn moeder komt uit Puerto Rico. Zij is het die zijn liefde voor kunst aanwakkert, hem meeneemt naar het Brooklyn Museum of Art en Gray’s Anatomy cadeau geeft. Het anatomieboek zal een levenslange inspiratiebron blijken. Botten en skeletten zijn een steeds terugkerend element in zijn schilderijen.
De jonge Basquiat is een snelle leerling, maar ook een onhandelbare leerling, deels te verklaren door het soms openlijke racisme dat hij ondergaat op de grotendeels witte scholen die hij bezoekt. Zijn vader, bij wie hij na de scheiding van zijn ouders woont, spaart niet met de riem en gooit hem uiteindelijk de deur uit. Basquiats ‘redding’ komt in de vorm van City-As-School, een alternatief schooltje in Manhattan dat gespecialiseerd is in dropouts met artistieke aanleg. Basquiat leeft in die tijd als een nomade en houdt zichzelf in leven met de verkoop van zelfgemaakte T-shirts en ansichtkaarten.
Sporen van SAMO©
Tijdens zijn eerste dag op City-As-School ontmoet Basquiat Al Diaz en ze worden beste vrienden. Diaz is dan al een paar jaar actief in de lokale graffitiscene. Als duo verzinnen ze SAMO©. SAMO© is het resultaat van vele gedeelde joints. De blowers noemen hun favoriete dope ‘same old shit’ en dat wordt al snel afgekort.
In Basquiats handen evolueert SAMO© tot een personage en zelfs meer. In de schoolkrant schrijft hij een satirisch stuk waarin SAMO© wordt gepresenteerd als een schuldvrije religie en alternatief voor een bourgeois levensstijl – een duidelijke sneer naar zijn vader. Op de muren van New York verschijnen licht raadselachtige teksten als SAMO© SAVES IDIOTS AND GONZOIDS. De graffiti van Diaz en Basquiat is politiek, poëtisch en zet zich soms expliciet af tegen de gevestigde kunstorde: SAMO© 4 THE SO-CALLED AVANT-GARDE. De tags zijn net zo herkenbaar als Keith Harings stralende baby die een paar jaar later het straatbeeld bepaalt.
Basquiat is een van de weinige zwarte jongeren die ’s nachts op pad gaat met een rugzakje vol spuitbussen. New York graffiti, dat zijn oorsprong heeft in de jaren zestig, is dan nog vooral wit. Dat verandert met de opkomst van hiphop.
Photo Credits: Bobby Grossman, Bleecker & Mulberry Streets, 1980, Photograph, Courtesy Bobby Grossman, New York City
